Chó Bắc Hà là một trong những giống chó bản địa nổi tiếng của Việt Nam, được yêu mến bởi vẻ ngoài độc đáo, tính cách trung thành và khả năng thích nghi tuyệt vời. Thuộc nhóm “tứ đại quốc khuyển” cùng với chó Phú Quốc, H’Mông cộc đuôi và Dingo Đông Dương, chó Bắc Hà không chỉ là niềm tự hào của người dân vùng cao mà còn trở thành lựa chọn yêu thích của nhiều người yêu thú cưng. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng khám phá chi tiết về giống chó Bắc Hà từ nguồn gốc, đặc điểm, cách chăm sóc, giá bán đến những điều thú vị xoay quanh loài chó này.
Nguồn Gốc của Chó Bắc Hà
Chó Bắc Hà, hay còn gọi là chó xù Bắc Hà, Vietspitz hoặc chó Mán, có nguồn gốc từ vùng núi Tây Bắc Việt Nam, cụ thể là huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai. Đây là nơi sinh sống chủ yếu của người dân tộc H’Mông, những người đã nuôi dưỡng giống chó này từ hàng trăm năm trước để hỗ trợ trong việc săn bắn, giữ nhà và bảo vệ gia súc khỏi thú dữ. Với điều kiện địa hình hiểm trở và khí hậu lạnh giá của vùng cao nguyên, chó Bắc Hà đã phát triển những đặc điểm vượt trội để thích nghi với môi trường sống khắc nghiệt.
Một số giả thuyết cho rằng chó Bắc Hà có liên quan đến giống chó Chow Chow của Tây Tạng do sự tương đồng về ngoại hình, đặc biệt là bộ lông dày và bờm cổ nổi bật. Có thể tổ tiên của chúng đã theo chân người H’Mông di cư từ vùng Himalaya xuống Việt Nam trong quá khứ xa xôi. Dù chưa được các hiệp hội chó giống quốc tế công nhận, chó Bắc Hà vẫn giữ được nét hoang sơ, thuần chủng và mang đậm bản sắc văn hóa Việt Nam.
Đặc Điểm Nổi Bật của Chó Bắc Hà
Chó Bắc Hà sở hữu ngoại hình ấn tượng cùng tính cách độc đáo, khiến chúng dễ dàng được nhận diện và yêu thích. Dưới đây là những đặc điểm nổi bật của giống chó này:
Ngoại hình
Chó Bắc Hà thuộc nhóm chó kích thước trung bình, với chiều cao từ 50-65 cm và cân nặng từ 20-28 kg (chó đực thường lớn hơn chó cái). Chúng có thân hình săn chắc, cân đối, đôi chân khỏe khoắn giúp di chuyển linh hoạt trên địa hình đồi núi. Điểm đặc trưng nhất là bộ lông dày, dài và xù, đặc biệt phần lông cổ tạo thành “bờm sư tử” oai vệ. Đuôi lông xù, cong vểnh hoặc cuộn trên lưng, trông giống đuôi sóc. Màu lông đa dạng gồm đen tuyền, vàng, trắng, vện, xám, nâu đỏ, trong đó màu hung đỏ (chó lửa) là hiếm và được săn đón nhất.
Tính cách
Chó Bắc Hà nổi tiếng với sự trung thành tuyệt đối với chủ nhân, tính cảnh giác cao và bản năng bảo vệ lãnh thổ mạnh mẽ. Chúng thân thiện, hòa đồng với các thành viên trong gia đình, đặc biệt là trẻ em, nhưng luôn đề phòng với người lạ. Giống chó này thông minh, nhanh nhẹn, dễ huấn luyện và có tính kỷ luật cao, từng là trợ thủ đắc lực trong các chuyến đi săn của người H’Mông. Tuy vậy, nếu không được xã hội hóa từ nhỏ, chúng có thể trở nên hung dữ với người ngoài.
Sức khỏe
Với nguồn gốc từ vùng cao nguyên, chó Bắc Hà có sức đề kháng tốt và tuổi thọ trung bình từ 10-15 năm nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, chúng dễ mắc các bệnh về da do lông dày, hoặc bệnh xương khớp nếu vận động không đủ.
Cách Chăm Sóc Chó Bắc Hà
Để nuôi một chú chó Bắc Hà khỏe mạnh và phát triển toàn diện, bạn cần chú ý đến các yếu tố sau:
Môi trường sống
Chó Bắc Hà thích hợp với không gian rộng rãi để vận động, chẳng hạn như sân vườn hoặc khu vực nông thôn. Nếu sống ở thành phố, hãy đảm bảo chúng có chỗ thoáng mát, tránh nhiệt độ quá cao vì bộ lông dày dễ khiến chúng bị sốc nhiệt. Vào mùa hè tại Việt Nam, nên để chó ở nơi có bóng râm hoặc dùng quạt/điều hòa hỗ trợ.
Chế độ ăn uống
Là giống chó năng động, chó Bắc Hà cần chế độ ăn giàu protein từ thịt bò, gà, cá, kết hợp với cơm, rau củ và thức ăn hạt khô chất lượng cao. Chó con (2-6 tháng) nên ăn 3-4 bữa/ngày với cháo thịt hoặc thức ăn ngâm mềm. Chó trưởng thành giảm xuống 2 bữa/ngày, mỗi bữa khoảng 400-600g tùy cân nặng. Đảm bảo cung cấp đủ nước sạch để hỗ trợ tiêu hóa.
Chăm sóc lông
Bộ lông dày là điểm mạnh nhưng cũng là thách thức khi nuôi chó Bắc Hà. Hãy chải lông hàng ngày bằng lược chuyên dụng để loại bỏ lông rụng và tránh rối. Tắm 1-2 lần/tháng bằng sữa tắm cho chó, sau đó sấy khô hoàn toàn để ngăn ngừa nấm mốc. Vào mùa hè, có thể cắt tỉa lông ngắn để giảm nóng.
Vận động và huấn luyện
Chó Bắc Hà cần vận động thường xuyên để duy trì sức khỏe và giải tỏa năng lượng. Dắt chúng đi dạo, chạy bộ hoặc chơi các trò chơi như đuổi bắt từ 30-60 phút mỗi ngày. Huấn luyện từ nhỏ (2-4 tháng tuổi) với các lệnh cơ bản như “ngồi”, “nằm”, “đứng” sẽ giúp kiểm soát tính hoang dã và tăng sự gắn kết với chủ nhân.
Sức khỏe
Đưa chó đi tiêm phòng đầy đủ (bệnh dại, care, parvo…) và tẩy giun định kỳ. Kiểm tra sức khỏe 6 tháng/lần để phát hiện sớm các vấn đề về da, xương khớp hoặc ký sinh trùng như ve, rận.
Giá Bán Chó Bắc Hà tại Việt Nam
Giá bán chó Bắc Hà phụ thuộc vào nhiều yếu tố như độ tuổi, màu lông, độ thuần chủng và nơi mua. Dưới đây là mức giá tham khảo tính đến tháng 4/2025:
- Chó Bắc Hà sinh tại Việt Nam:
- Chó con (2-3 tháng): 2-5 triệu đồng (màu lông pha tạp, không giấy tờ).
- Chó trưởng thành (trên 1 tuổi): 5-10 triệu đồng (thuần chủng, khỏe mạnh).
- Chó màu hung đỏ hoặc có bờm đẹp: 10-15 triệu đồng.
- Chó Bắc Hà thuần chủng từ trại uy tín:
- Có giấy tờ nguồn gốc, tiêm phòng đầy đủ: 8-15 triệu đồng.
- Cá biệt, những chú chó xuất sắc (dáng đẹp, màu hiếm) có thể lên đến 20-75 triệu đồng, như trường hợp chú chó Tam Mao được chuyển nhượng với giá 75 triệu đồng vào năm 2021.
- Lưu ý khi mua:
Chọn mua từ các trại chó uy tín tại Hà Nội, TP.HCM hoặc trực tiếp tại Lào Cai để đảm bảo chất lượng. Yêu cầu xem giấy tờ, kiểm tra sức khỏe và bố mẹ của chó để đánh giá độ thuần chủng. Tránh mua chó giá rẻ không rõ nguồn gốc vì dễ gặp rủi ro về sức khỏe hoặc lai tạp.
Những Điều Thú Vị Về Chó Bắc Hà
- Quốc khuyển Việt Nam:
Chó Bắc Hà nằm trong “tứ đại quốc khuyển”, đại diện cho bản sắc và tinh thần mạnh mẽ của người Việt vùng cao. - Phong thủy:
Ở một số nơi, người ta tin rằng nuôi chó Bắc Hà, đặc biệt là màu hung đỏ, mang lại may mắn và tài lộc cho gia đình. - Khả năng săn mồi:
Với bản năng hoang dã, chó Bắc Hà có thể phối hợp theo đàn để săn thú nhỏ trong rừng, thậm chí đối đầu với kẻ thù lớn hơn như sói. - Sự hiếm có:
Dù ngày càng phổ biến, chó Bắc Hà thuần chủng vẫn khó tìm do lai tạo không kiểm soát, khiến việc bảo tồn giống trở thành mối quan tâm lớn.
Chó Bắc Hà không chỉ là một giống chó cảnh đẹp mà còn là biểu tượng của sự trung thành, dũng mãnh và thông minh. Dù bạn muốn nuôi để trông nhà, làm bạn đồng hành hay đơn giản là bảo tồn một phần di sản Việt Nam, giống chó này đều là lựa chọn tuyệt vời. Tuy nhiên, hãy dành thời gian tìm hiểu kỹ và chuẩn bị đầy đủ để chăm sóc chúng tốt nhất.
Bạn có đang sở hữu một chú chó Bắc Hà hay có ý định đón một “người bạn” về nhà? Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn trong phần bình luận để cùng nhau thảo luận nhé!
